Kamery Nasobne OPUS

Kamery Nasobne w Pracy Organów Ścigania i Wymiaru Sprawiedliwości

(NCN OPUS 2021/41/B/HS5/02988)

Kierownik projektu: dr hab. Paweł Waszkiewicz, prof. UW

W maju 2021 r. polska Policja ogłosiła przetarg na zakup ponad trzech tysięcy mobilnych kamer wideo montowanych na mundurach funkcjonariuszy (kamer nasobnych – ang. body worn cameras BWC). Mają one dokumentować pracę funkcjonariuszy – w szczególności podejmowane przez nich interwencje. Świadomość bycia nagrywanym ma sprawić, że noszący kamery funkcjonariusze będą zachowywali się bardziej profesjonalnie zwłaszcza w trakcie interakcji z cywilami. Widok kamery – mają one być montowane tak żeby były dobrze widoczne lub dodatkowo w trakcie nagrywania emitować dźwięki o tym informujące – ma również pozytywnie wpływać na zachowanie osób, których interwencje dotyczą oraz osób postronnych. Generalnym celem jest poprawa relacji pomiędzy funkcjonariuszami pracującymi w terenie a cywilami czego wymiernym świadectwem ma być zmniejszenie liczby interwencji z użyciem środków przymusu bezpośredniego oraz liczby skarg dotyczących policjantów. Dodatkowo w przypadku pojawienia się skarg na zachowanie funkcjonariuszy nagrania z kamer mają pomagać w ocenie ich wiarygodności.

Proponowane badania empiryczne mają na celu przede wszystkim pozwolić określić, w jakim zakresie wprowadzenie BWC może wpłynąć na pracę Policji oraz wymiaru sprawiedliwości. Czy i w jakim stopniu mogą być zrealizowane stawiane cele oraz pokładane nadzieje. Służyć temu będzie wykorzystanie mieszanych metod badawczych –metod badań ilościowych, takich jak ankieta, wywiad kwestionariuszowy, jak również jakościowych: wywiadów pogłębionych, studiów przypadku oraz badania faktycznego wykorzystania BWC oraz nagrań z nich pochodzących. Planowane wprowadzenie na szeroką skalę BWC do polskiej Policji stwarza szansę na przeprowadzenie badań według modelu quasi-eksperymentalnego. Istotnym jest uzupełnienie anegdotycznych historii, jak np. wykorzystania nagrania BWC jako dowodu na podrzucenie przez funkcjonariuszy inkryminujących zatrzymanego przedmiotów, o rzetelne wyniki badań. Badany będzie związek pomiędzy skalą wykorzystania BWC a stopniem przestrzegania obowiązujących procedur. W ramach badań zostanie też zweryfikowana hipoteza o związku wykorzystania BWC z wpływem na czynności śledcze. Na podstawie uzyskanych wyników opracowany zostanie model teoretyczny wykorzystania BWC w pracy Policji.

Wyniki badań oprócz aspektów stricte poznawczych mogą służyć podejmowaniu decyzji w zakresie kreowania efektywnej i bezpiecznej dla obywateli (nienaruszającej ich praw oraz wolności o co przy takim rozwiązaniu jak BWC nietrudno) polityki organizacyjnej organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości.

Projekt realizowany jest od czerwca 2022 r.

Publikacje:

Wystąpienia konferencyjne:

  1. Qualitative insights from individual in-depth interviews with experts on Body-Worn Cameras, Eurocrim 2024 – 24th Annual Conference of the European Society of Criminology, Bucharest 11-15 September 2024 (P.Lewulis, P.Waszkiewicz).
  2. Kamery nasobne w pracy organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości – regulacje polskie na tle wybranych zagranicznych, XXV Konferencja Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, 5 kwietnia 2024 r.(J.Kupczyński,Z.Ganczewska).
  3. Pozyskiwanie informacji od Policji – wyzwania w kontekście badań nad wykorzystaniem kamer nasobnych przez organy ścigania, XXV Konferencja Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, 5 kwietnia 2024 r. (M.Tomaszewska-Michalak, Ł.Kuliński).
  4. Kamery nasobne w służbach mundurowych: wstępne wnioski z wywiadów eksperckich, XXV Konferencja Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, 5 kwietnia 2024 r. (P.Lewulis, G.Jost).
  5. Body-worn cameras in policing and criminal justice – research methods and the related hypotheses, Eurocrim 2022 – 22nd annual conference of the ESC , Malaga 21-24 September 2022 r. (P.Lewulis, P.Waszkiewicz, M.Tomaszewska-Michalak).
  6. Kamery nasobne w pracy organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości – przyjęte metody badań ilościowych i powiązane z nimi hipotezy, II Kongres Kryminologiczny, Uniwersytet Jagielloński, 8-9 września 2022 r. (M. Tomaszewska-Michalak).
  7. Kamery nasobne w pracy organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości – przyjęte metody badań jakościowych i powiązane z nimi hipotezy, II Kongres Kryminologiczny, Uniwersytet Jagielloński, 8-9 września 2022 r. (P. Lewulis).
  8. Kamery nasobne w pracy organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości – dane o aktualnym wykorzystaniu kamer w ujęciu faktycznym i prawnym, II Kongres Kryminologiczny, Uniwersytet Jagielloński, 8-9 września 2022 r. (J. Kupczyński).
  9. Kamery nasobne w pracy organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości – kolejne cudowne remedium czy nowa jakość?, II Kongres Kryminologiczny, Uniwersytet Jagielloński, 8-9 września 2022 r. (P. Waszkiewicz).

Zespół:

Dr hab. Paweł Waszkiewicz prof. UW –

Kierownik Projektu, profesor w Katedrze Kryminalistyki Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Kierował i współrealizował badania dotyczące prewencji kryminalnej, monitoringu wizyjenego, biometrii, pracy operacyjnej i wykrywczej, śledztw w sprawach zabójstw, metod inwigilacji, mediów społecznościowych oraz pozasądowego rozwiązywania sporów, m.in. projektu pt. Media społecznościowe w pracy organów ścigania (nr 2018/31/B/HS5/01876) finansowanego w ramach programu OPUS przez Narodowe Centrum Nauki. Zwolennik transparentności i polityki open access. Bez wzajemności zakochany w surfingu

Dr Magdalena Tomaszewska-Michalak

absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, doktor nauk prawnych, pracownica Katedry Bezpieczeństwa Wewnętrznego na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych; zainteresowania badawcze: kryminalistyka, technologia biometryczna, zagadnienia związane z bezpieczeństwem i prywatnością, system penitencjarny.

Dr Piotr Lewulis

adiunkt w Katedrze Kryminalistyki WPiA UW, doktor nauk społecznych w dyscyplinie nauki prawne. Ukończył aplikację adwokacką (nie wykonuje zawodu). Naukowo zainteresowany badaniem kryminalistycznych aspektów wykorzystywania nowych technologii i narzędzi komunikacji oraz ich wpływu na rozwój patologii w przestrzeni cyfrowej. W wolnym czasie zaangażowany w sporty górskie.

Mgr Jędrzej Kupczyński

prokurator w Prokuraturze Rejonowej Warszawa-Wola w Warszawie, absolwent WPiA UW oraz Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury. Do jego zainteresowań naukowych należy kryminalistyka, w szczególności mechanoskopia oraz zagadnienia mechanicznych zabezpieczeń mienia i taktyki włamań. Współautor książki „Strategia Działania Współczesnego Włamywacza” (Wydawnictwo Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Policji, Warszawa 2015). Zawodowo związany z problematyką przestępczości przestępczości inwestycyjnej. W czasie wolnym chodzi po górach, jeździ na rowerze i nurkuje.

Łukasz Kuliński

student drugiego roku studiów magisterskich na kierunku kryminologia (IPSIR UW). Zawodowo interesuje się sprawiedliwością naprawczą, polityką karną oraz penologią. W wolnym czasie – jazdą na rowerze i grą w badmintona.

Gabriela Jost – 

absolwentka prawa na WPiA Uniwersytu Warszawskiego oraz absolwentka kierunku bezpieczeństwo wewnętrzne. Zawodowo zajmuje się kwestiami związanymi z ochroną danych osobowych oraz AI. Interesuje się zagadnieniami dotyczącymi dwujęzyczności procesu karnego w Kanadzie.

Zuzanna Ganczewska

absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, związana również z Programem Interwencji Prawnej Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Interesuje się zagadnieniami z zakresu prewencji tortur i ochrony praw człowieka w postępowaniu karnym.