Katedra Kryminalistyki Uniwersytetu Warszawskiego

W maju 2021 r. polska Policja ogłosiła przetarg na zakup ponad trzech tysięcy mobilnych kamer wideo montowanych na mundurach funkcjonariuszy (kamer nasobnych – ang. body worn cameras BWC). Mają one dokumentować pracę funkcjonariuszy – w szczególności podejmowane przez nich interwencje. Świadomość bycia nagrywanym ma sprawić, że noszący kamery funkcjonariusze będą zachowywali się bardziej profesjonalnie zwłaszcza w trakcie interakcji z cywilami. Widok kamery – mają one być montowane tak żeby były dobrze widoczne lub dodatkowo w trakcie nagrywania emitować dźwięki o tym informujące – ma również pozytywnie wpływać na zachowanie osób, których interwencje dotyczą oraz osób postronnych. Generalnym celem jest poprawa relacji pomiędzy funkcjonariuszami pracującymi w terenie a cywilami czego wymiernym świadectwem ma być zmniejszenie liczby interwencji z użyciem środków przymusu bezpośredniego oraz liczby skarg dotyczących policjantów. Dodatkowo w przypadku pojawienia się skarg na zachowanie funkcjonariuszy nagrania z kamer mają pomagać w ocenie ich wiarygodności.

Proponowane badania empiryczne mają na celu przede wszystkim pozwolić określić, w jakim zakresie wprowadzenie BWC może wpłynąć na pracę Policji oraz wymiaru sprawiedliwości. Czy i w jakim stopniu mogą być zrealizowane stawiane cele oraz pokładane nadzieje. Służyć temu będzie wykorzystanie mieszanych metod badawczych –metod badań ilościowych, takich jak ankieta, wywiad kwestionariuszowy, jak również jakościowych: wywiadów pogłębionych, studiów przypadku oraz badania faktycznego wykorzystania BWC oraz nagrań z nich pochodzących. Planowane wprowadzenie na szeroką skalę BWC do polskiej Policji stwarza szansę na przeprowadzenie badań według modelu quasi-eksperymentalnego. Istotnym jest uzupełnienie anegdotycznych historii, jak np. wykorzystania nagrania BWC jako dowodu na podrzucenie przez funkcjonariuszy inkryminujących zatrzymanego przedmiotów, o rzetelne wyniki badań. Badany będzie związek pomiędzy skalą wykorzystania BWC a stopniem przestrzegania obowiązujących procedur. W ramach badań zostanie też zweryfikowana hipoteza o związku wykorzystania BWC z wpływem na czynności śledcze. Na podstawie uzyskanych wyników opracowany zostanie model teoretyczny wykorzystania BWC w pracy Policji.

Wyniki badań oprócz aspektów stricte poznawczych mogą służyć podejmowaniu decyzji w zakresie kreowania efektywnej i bezpiecznej dla obywateli (nienaruszającej ich praw oraz wolności o co przy takim rozwiązaniu jak BWC nietrudno) polityki organizacyjnej organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości.

Projekt realizowany jest od czerwca 2022 r.